Değer kaybı hesaplama kriterleri (3)

GEÇEN sayılarımızda değer kaybı konusunda uygulanan mevzuat ve trafik poliçesi ekinde belirlenen hesaplama yöntemi konusunda açıklamalarda bulunmuştum. Son yazımda “önümüzdeki sayıda KAYNAKLI PARÇALARDA DEĞİŞİM, KAYNAKLI PARÇADA ONARIM VE CİVATALI PARÇADA DEĞİŞİM VE BOYANIN (T1+T2+T3+T4) olduğu bir örnek üzerinden değer kaybı hesabını aktarmaya çalışacağız” demiştim.
Örnek üzerinden hesaplamaya geçmeden önce önemli bir hususu belirtmek isterim. TBMM’de 06.12.2018 tarihinde kabul edilen kanunla ve 01.01.2019 tarihinde itibaren yürürlüğe girmek üzere, ticari uyuşmazlıklar için de “dava şartı arabuluculuk” getirilmiştir.
06.12.2018 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen (ancak henüz Cumhurbaşkanı onayından geçip Resmi Gazete’de yayımlanmayan) Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun’un 20. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi şu şekildedir: “Kanunun 4’üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
(2) Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.”
Sigorta alacakları ticari alacak niteliğinde olduğundan 01.01.2019 tarihinden itibaren Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmadan önce (dava şartı olarak) ARABULUCUYA gidilerek ihtilafın çözümü aranacak. İhtilaf, kanunda belirtilen süre (altı hafta) içinde çözüme kavuşmamış ise sigorta alacakları için STK’ya başvurma olanağı doğacaktır.
Şimdi, matematiksel formülde yer alan tüm seçenekler (zarar gören parçalar) üzerinden bir örnek verelim: Kazada zarar gören parçalar ve diğer bilgiler;
Sol arka çamurluk değişimi, marşbiyel düzeltme, 1 adet kapı değişimi ve 3 parça boya,
Aracın piyasa rayiç değeri: 65.000.-TL, aracın km’si; 115.345
Hasara ilişkin değerleri formüle yerleştirmeden önce önemli bir hususu vurgulamak gerekmektedir. Formülde bir takım sabit çarpanlar ile katsayılar kullanılmaktadır. Bu çarpanlar hasarın boyutuna ya da parça sayısına göre değişmeyip sabit rakamlardır. Formülde kullanılan ve değişim gösteren tek çarpan T2’de düzeltmeler için hasar ağırlığına göre 1 ile 5 arasında kullanılan takdir hakkıdır.
T1 = Kaynaklı parçada değişim = Kaynaklı parça sol arka çamurluk
(Formülde T1 için kullanılan sabit çarpan: 3,5)
1 adet x 3,5 x 65.000 = 2.275.-TL
100
T2 = Kaynaklı parçada düzeltme = sol marşbiyel düzeltme
(Formülde T2 için kullanılan sabit çarpan: 0,7 – Formülde kullanılan eksper takdir hakkı 2 katsayısı)
2 (eksper takdiri) x 0.7 x 65.000 Km = 910.-TL
100
T3 = Listede olmayan parçalar = 1 Adet kapı değişimi
(Formülde T3 için kullanılan sabit çarpan: 1.00)
1 adet x 1 x 65.000 = 650.- TL
100
T4 = Boyanması gereken 3 parça = (sol marşbiyel, arka çamurluk, arka kapı)
(Formülde T4 için kullanılan sabit çarpan: 0,75)
3 adet x 0.75x 65.000 = 1.462.50.-TL
100
T1+T2+T3+T4 = 2.275.-TL+910.-TL+650.-TL+1.462.50 TL = 5.297.50 TL
Belirlenen toplam değerden aracın kilometresine göre (15.000 KM’yi aşan) bir düşüm yapılmalıdır. Bu düşüm yapıldıktan sonra gerçek değer kaybını bulmak söz konusu olacaktır.
(115.345 Km – 15.000 Km) / 75.000
5.297.50 TL – [ 5.297.50 x ——————————————– ] = 0.6689
2
5.297.50 x 0.6689 = 3.543.49 TL
5.297.50 TL–3.543.49 TL= 1.753.65 TL ödeme konu değer kaybı zarar miktarı.
Yazıyı hazırladığım aralık ayının ortalarında Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru sayısı ağırlıklı olarak değer kaybı tazminat talebi olmak üzere 100.000’e (yüz bin) ulaşmış bulunuyor. Sanırım yeni yılda uygulamaya girecek ARABULUCULUK yasası ile 2019 yılında dosya sayısı büyük oranda azalacak.
Yeni yılda önce ülkemiz sonra da tüm dünya için barış ve esenlik diliyorum.